Witamina B 9 to inaczej kwas foliowy. Należy on do całej rodziny witamin, ale akurat kwas foliowy ma unikalne właściwości. Został odkryty w latach czterdziestych, wyodrębniono go ze szpinaku i stąd też nazwa - „folium” po łacinie oznacza „liść”. Do czego jest nam potrzebny?
Związki kwasu foliowego są bardzo rozpowszechnione w naturze. Występują one w tkankach wielu roślin i zwierząt, zwłaszcza w zielonych warzywach liściastych oraz w wątrobie i drożdżach.
Do czego potrzebuje tej witaminy nasz organizm? Do procesów metabolicznych, do podziału komórek, do regulacji tworzenia i dojrzewania czerwonych krwinek. Kwas foliowy jest niezbędnym czynnikiem wzrostu i rozwoju. Z jego udziałem powstaje serotonina, działająca kojąco i uspokajająco oraz noradrenalina, która jest odpowiedzialna za naszą aktywność i energię. Kwas foliowy uczestniczy więc w syntezie „hormonu szczęścia”. Choćby z tego względu warto dbać o prawidłowe jej stężenie w organizmie. Kwas foliowy obniża też poziom hemocysteiny, przez co zapobiega powstawaniu miażdżycy, a jak wiadomo, skutkami tej choroby może być nadciśnienie tętnicze, udar mózgu i zawał serca.
Zbyt mała ilość kwasu foliowego powoduje przede wszystkim powstawanie ciężkich zaburzeń rozwojowych u płodu (wada cewy nerwowej). Niedobór spowalnia też syntezę DNA i podział komórek. Osłabia wchłanianie substancji pokarmowych z przewodu pokarmowego (i wywołuje biegunkę). Także nadpobudliwość i trudności w zasypianiu mogą być efektem niedoborów tej witaminy.
W pierwszych tygodniach ciąży jego rola jest związana z rozwojem i kształtowaniem się płodu - a zwłaszcza jego układu nerwowego, mózgu i rdzenia kręgowego. Jeżeli przed ciążą i na jej początku poziom kwasu foliowego w organizmie kobiety był odpowiedni, może to znacznie ograniczyć ryzyko wystąpienia u dziecka wad wrodzonych.
Aby być jednak pewną, że dostarczamy organizmowi odpowiednią ilość kwasu foliowego, najprościej jest przyjmować tabletki z witamina B9, jeśli tylko jest jakaś szansa na zajście w ciążę. W tej chwili w Polsce istnieje zalecenie, by kobietom, które potencjalnie mogą zajść w ciążę zapisywać 0.4 mg kwasu foliowego dziennie. Około połowa ciąż jest na ogół niezaplanowana. Dlatego ważna jest suplementacja przed, nawet gdy nie myśli się w danym momencie o dziecku. Bo gdy dowiadujemy się o ciąży, jest to już na ogół 4-6 tydzień, a mózg i rdzeń kręgowy dziecka są już ukształtowane.
Witamina B9 występuje w produktach spożywczych w bardzo zróżnicowanych ilościach. Dobrym jej źródłem są warzywa i owoce bogate również w witaminę C, np.: pomarańcze, brukselka, kapusta włoska oraz warzywa i owoce będące źródłem Beta-karotenu: liście pietruszki, szpinak, cykoria, sałata, pomidory, suche nasiona roślin strączkowych (fasola, groch, soja zawierająca od 150 - 250 mg w 100g produktu!). Folany są jednak wrażliwe na gotowanie. Chroni je dodatek witaminy C. Ponieważ jednak zawartość witaminy w produktach jest zmienna, w sytuacjach wymagających dostarczania tej witaminy.