To właśnie kwas foliowy znacznie zmniejsza ryzyko powstania wad cewy nerwowej w pierwszych miesiącach życia płodowego. Dlatego tak istotne jest jego uzupełnienie już na 3-4 miesiące przed rozpoczęciem ciąży.

Niezbędność kwasu foliowego w ciąży

Rola kwasu foliowego w pierwszych tygodniach ciąży jest ogromna. W tym czasie bowiem rozwija się i kształtuje układ nerwowy płodu, jego mózg i rdzeń kręgowy. Niedobór kwasu foliowego
w pierwszych 4 tygodniach po zapłodnieniu może doprowadzić do zaburzenia rozwoju układu nerwowego dziecka i wystąpienia ciężkich wad wrodzonych układu nerwowego. Najczęściej występującymi wadami są bezmózgowie, rozszczep kręgosłupa i przepuklina mózgowo - rdzeniowa. Dzieci obciążone tymi wadami mogą być sparaliżowane od pasa w dół, nie mieć kontroli nad oddawaniem moczu lub być upośledzone umysłowo, niekiedy także umierają zaraz po urodzeniu. Rocznie w Polsce rodzi się 2000 dzieci z tymi wadami. Ponad 90 proc. dzieci z wadą cewy nerwowej rodzi się zdrowym matkom i w rodzinach, w których nigdy wcześniej dziecko z taką wadą nie przyszło na świat. Przyczyna wad cewy nerwowej nie jest do końca znana. Stosowanie kwasu foliowego zmniejsza możliwość wystąpienia wrodzonych wad cewy nerwowej.

Kwas foliowy nie tylko dla przyszłych mam

- Profilaktyczną dawkę kwasu foliowego powinna zażywać każda kobieta czy młoda dziewczyna, która rozpoczęła życie płciowe, ponieważ nadal większość ciąż w Polsce jest nieplanowana, a o fakcie zostania matką wiele kobiet dowiaduje się w drugim lub późniejszym miesiącu, gdy na działania profilaktyczne jest już za późno - dodaje dr n. med. Grzegorz Południewski.

Kwas foliowy powinien być zażywany przez kobiety, które przygotowują się do ciąży, przed poczęciem oraz w pierwszym trymestrze ciąży, gdyż niedobór kwasu foliowego może być przyczyną wystąpienia bardzo poważnych wad wrodzonych u dzieci.

Unikalność kwasu foliowego

Kwas foliowy bierze udział w wielu procesach metabolicznych, odgrywa ważną rolę w tkankach, w których zachodzą liczne podziały komórkowe (układ krwiotwórczy, nabłonek przewodu pokarmowego, tkanki płodu), reguluje tworzenie i dojrzewanie czerwonych krwinek. Jest niezbędny do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania układu nerwowego. Dodatkowo pełni ważną rolę w procesie tworzenia serotoniny działającej kojąco oraz uspokajająco i noradrenaliny, która jest odpowiedzialna za energię człowieka. Jego brak może doprowadzić do niedokrwistości, biegunki,
a nawet do spowolnienia syntezy DNA i podziału komórek, w tym upośledzenia funkcji układu nerwowego.

Bogactwo witaminy B9 w pigułce

Kwas foliowy w naturze występuje pod postacią folianów. Znajduje się głównie w zielonych warzywach liściastych, takich jak: kapusta, brukselka, szpinak, kalafior, brokuły, zielony groszek,
a także drożdżach, jajach, otrębach pszennych oraz niektórych płatkach śniadaniowych (żywność wzbogacona o kwas foliowy, fortyfikowana).

- Foliany są wrażliwe na obróbkę termiczną: gotowanie, smażenie, czy pieczenie produktów zawierających kwas foliowy, znacznie obniża jego zawartość. Osiągnięcie odpowiedniego poziomu kwasu foliowego w organizmie wyłącznie przez spożywanie produktów bogatych w tę witaminę jest trudne, a wręcz niemożliwe. Z tego powodu zaleca się uzupełnienie diety poprzez przyjmowanie tej cennej witaminy w tabletkach. - mówi dr n. med. Grzegorz Południewski, prezes Towarzystwa Rozwoju Rodziny.

Kwas foliowy jest witaminą niesyntetyzowaną w organizmie, dlatego w codziennej diecie zwykle spożywamy go w niedostatecznej ilości. Do niedoboru witaminy B9 może dojść nie tylko z powodu nieprawidłowego odżywiania (spożywanie przetwarzanej żywności), ale również przy ciągłym odchudzaniu, paleniu papierosów, nadużywaniu alkoholu czy też stosowaniu pigułek antykoncepcyjnych. Dlatego specjaliści zalecają suplementację kwasu foliowego w postaci tabletek.